जाजरकोट । “साँझ पर्दा बत्ती बाल्न नपाउने, बच्चालाई पढाउन टर्चको भरपर्नु पर्ने, बिजुली विना मोबाइल चार्ज गर्न साह्रै हैरानी हुने“—जाजरकोटका स्थानीय बासिन्दाले पछिल्लो दुई महिनादेखि यस्तै गुनासो गर्दै आएका छन् । अघोषित लोडसेडिङको मारमा परेको जाजरकोटबासीको दैनिकी नै अस्तव्यस्त बनेको छ ।

विद्युत प्राधिकरण जाजरकोट वितरण केन्द्रले कुनै पूर्वसूचना वा जानकारी बिना नै घण्टौँसम्म विद्युत अवरुद्ध हुँदा नागरिक अन्धकारमा बस्न बाध्य छन् । खासगरी बिहान र बेलुका—विद्युत आवश्यक पर्ने वेला बत्ती आउँदैन, दिउँसो अचानक आउँछ जान्छ । यसरी पटक–पटक अनियमित रुपमा बत्ती काटिँदा घरधुरी मात्रै नभई विद्यार्थी, सर्वसाधारण, व्यवसायी र कार्यालयहरूको कामकाज समेत प्रभावित हुँदै गएको छ ।

व्यापारीलाई मात्रै सुविधा ?

स्थानीयवासीहरूले अघोषित लोडसेडिङका बीच पनि केही जिल्ला बाहिरका व्यापारीरुलाई भने नियमित रुपमा विद्युत उपलब्ध हुने गरेको आरोप लगाएका छन् । “हामी अन्धकारमा सुर्खेत तिरका ठूला पसल र मिल–मेसिनमा भने बत्ती बलेको देखिन्छ,” एउटा स्थानीयले गुनासो गर्दै भने, “सामान्य नागरिकलाई काटेर व्यापारीलाई मात्र दिने हो भने यो ठुलो अन्याय हो ।“

सुर्खेतकाे राकम सब स्टेशन मार्फत सुर्खेततिर विद्युत आपूर्ति गरिएको स्थानीयको अर्को आरोप छ । “हामी आफ्नै जिल्लामा बस्दा अन्धकार सहनुपर्ने, तर हाम्रो लाइन सुर्खेततिर पठाइने ? यसले यहाँका नागरिकको अपमान गरेको महसुस हुन्छ,“ उनीहरू भन्छन् ।

समस्या समाधान गर्न प्राविधिक टोली निरन्तर खटिएको हुन्छ : प्रमुख ठकुरी

तर, विद्युत प्राधिकरण वितरण केन्द्र जाजरकोटका प्रमुख शंकर सिंह ठकुरी भने यी आरोपहरू अस्वीकार गर्छन् । उनका अनुसार अघिल्लो दुई महिनामा लगातार मौसमी कारणले वितरण लाइनहरूमा समस्या देखिएको हो ।

“हावाहुरी, वर्षा, चट्याङका कारण लाइनहरूमा बारम्बार समस्या आउने गरेको छ । कतिपय स्थानमा पोल भत्किने, ट्रान्सफर्मर बिग्रिने, तार चुँडिने घटनाले गर्दा लामो समय विद्युत अवरुद्ध हुने अवस्था आउँछ,“ प्रमुख ठकुरीले बताए ।

उनले व्यापारीलाई मात्र दिइएको भन्ने आरोपलाई आधारहीन भने । “विद्युत आपूर्तिमा कसैलाई छुट्टै सुविधा दिने प्रचलन छैन । समस्या समाधान गर्न प्राविधिक टोली निरन्तर खटिएको छ,“ ठकुरीले प्रष्ट पारे ।

समस्या पत्ता लगाउनै ढिला

विद्युत आपूर्ति अवरुद्ध हुँदा समस्या कहाँ भएको हो भन्ने पहिचान गर्न प्राविधिकहरूलाई निकै समय लाग्ने गरेको ठकुरी बताउँछन् । “जाजरकोट भूगोलका हिसाबले जटिल जिल्ला हो । टाढा–टाढासम्म लाइन तानिएका छन् । कुनै ठाउँमा पोल भाँचिएको वा तार चुँडिएको पत्ता लगाउन प्राविधिक टोलीले हिँड्नुपर्ने हुन्छ, त्यसैले समय लाग्छ,“ उनी भन्छन् ।

उनका अनुसार, कतिपय अवस्थामा एउटै स्थानमा समस्या पत्ता लगाएर मर्मत गर्नासाथ अर्को ठाउँमा बिग्रिने क्रम चलिरहेकाले विद्युत आपूर्ति नियमित गर्न चुनौती भइरहेको छ ।

विद्यार्थी देखि सर्वसाधारण मारमा

अघोषित लोडसेडिङले सबैभन्दा धेरै मारमा विद्यार्थी परेका छन् । विद्यालयमा नियमित पढाइ भए पनि घरमा विद्युत नहुँदा गृहकार्य गर्न समस्या भएको उनीहरूको भनाइ छ ।

“साँझ बत्ती आउँदैन, टर्च बालेर पढ्दा आँखै दुख्छ । परीक्षा नजिकिँदा यो ठूलो समस्या बनेको छ,“ कक्षा ९ मा अध्ययनरत एक छात्रले बताए ।

साधारण परिवारका महिलाहरू पनि राति खाना पकाउने, मेसिनमा पिस्ने वा दैनिक काम गर्दा असहज भएको बताउँछन् । “बिजुली नहुँदा टेलिभिजन हेर्ने, फोन चार्ज गर्ने, रेडियो सुन्ने—सबै काम ठप्प हुन्छन् । गाउँभर अन्धकार फैलिएको बेला डर पनि लाग्छ,“ एक स्थानीय महिलाले भनिन् ।

व्यवसायी र कार्यालयको गतिविधि प्रभावित

जाजरकोटमा अधिकांश व्यवसायहरू विद्युतमा आधारित छन् । तर, निरन्तर लोडसेडिङका कारण पसल र उद्योग धन्दा प्रभावित भएका छन् ।

“हामीले फ्रीजमा राखेका सामान बिग्रिन्छन्, कम्प्युटरमा काम गर्ने व्यवसायीलाई कठिन हुन्छ,“ एक व्यापारी भन्छन्, “डिजेल वा पेट्रोलको जेनेरेटर प्रयोग गर्नुपर्दा खर्च बढ्छ, व्यापार घाटामा जान्छ ।“

यस्तै, सरकारी तथा गैरसरकारी कार्यालयहरूमा पनि सूचना प्रवाह, प्रिन्टिङ, इन्टरनेट सेवा लगायतका काममा अवरोध हुने गरेको देखिन्छ ।

“लोडसेडिङ तालिका सार्वजनिक गर्नुपर्छ”

जाजरकोटका नागरिकले विद्युत प्राधिकरणसँग स्पष्ट र पारदर्शी योजना माग गरेका छन् । “यदि लोडसेडिङ गर्नैपर्ने हो भने समय तालिका बनाउनुपर्छ । हामीलाई कम्तीमा कति बजे बत्ती आउँछ, कति बजे जान्छ भन्ने थाहा भएन भने योजना बनाउनै सकिँदैन,“ स्थानीयले माग राखेका छन् ।

उनले थपे, “नेपाल विद्युत प्राधिकरणले विगतमा देशव्यापी लोडसेडिङका बेला तालिका बनाएर सार्वजनिक गरेको थियो । अहिले किन अघोषित रूपमा मात्र जनता हैरान पारिन्छ ?”

“तत्काल समस्या समाधान गरिदिनुपर्छ”

विद्युत प्राधिकरण प्रमुख ठकुरीले समस्या समाधानका लागि प्रयास भइरहेकाले चाँडै नियमित आपूर्ति हुने विश्वास दिलाएका छन् । “सबै प्राविधिक चुनौतीहरू क्रमशः हटाउँदै लगिरहेका छौँ । निकट भविष्यमा जाजरकोटमा विद्युत आपूर्ति सहज हुनेछ,“ उनले भने ।

तर, जनताले भने पत्याउन सक्ने स्थिति छैन । “दुई महिना बित्यो, अझै समाधान भएन । फेरि प्राधिकरणले व्यापारीलाई मात्र सुविधा दिएको आरोप छ । जबसम्म पारदर्शी रुपमा तालिका सार्वजनिक हुँदैन, यो समस्या समाधान भएको मान्न सकिँदैन,“ स्थानीयको प्रतिक्रिया छ ।

अघोषित लोडसेडिङले जाजरकोटबासीको जीवन अस्तव्यस्त बनाएको छ । विद्युत आपूर्तिमा देखिएको अव्यवस्था, मौसमी समस्या र प्राविधिक चुनौतीले जनतामा असन्तोष बढाउँदै लगेको छ । यदि तत्कालै पारदर्शी योजना, प्रभावकारी प्राविधिक सुधार र नागरिकमैत्री व्यवस्थापन भएन भने “अन्धकारमय जाजरकोट” लामो समय कायम रहने देखिन्छ ।